โรคที่มักเกิดขึ้นกับปลา (จาก) 1. โรคจุดขาว ( spot disease) อาการ ปลาจะมีจุดขาว ๆ ขนาดเล็กประมาณ0. 5-1. 00มม. ปรากฎขึ้นตามลำตัวครีบและเหงือก แล้วเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จนเห็นชัดเจน ลักษณะการว่ายจะแกว่งลำตัวไปมาและพยายามจะถูลำตัวกับพื้นก้อน หินหรือต้นไม้น้ำ เพื่อให้จุดขาวเหล่านี้หลุดออกไปเมื่อมีอาการดังกล่าวมาแล้วจะไม่ค่อยยอมกินอาหารปลาบาง ชนิดจะลอยคอขึ้นมาอยู่บนผิวน้ำหรือบางชนิดจะซุกตัวอยู่ตามมุมนิ่ง ๆ สำหรับปลาที่มีสีอ่อนจะสังเกตุยาก สาเหตุ เกิดจากเชื้อจุลินทรีย์ในน้ำชนิดหนึ่งชื่อ lchthyophthirius sp. มีขนาดเล็กเกาะอยู่เชื้อ นี้จะขยายพันธุ์อยู่บนผิวของปลาที่สุขภาพอ่อนแอ (อาการอ่อนแอนี้อาจเกิดจากการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ ของน้ำมาก ๆ) วิธีป้องกันและรักษา -พยายามรักษาระดับอุณหภูมิของน้ำให้สม่ำเสมอ อย่าให้อุณหภูมิน้ำเปลี่ยนแปลงโดยฉับพลัน -ควรแยกปลาออกมากักโรคได้ก็จะเป็นการดี -โรคนี้สามารถรักษาด้วยการใช้ตัวยาเคมีบางชนิดกำจัดเชื้อได้ 2.
รอยขีดข่วนและบาดแผล (Cuts and Abraision) อาการ จะมีรอยขีดข่วน ครีบฉีกหรือแหว่ง บางครั้งก็อาจหลุดหายไป สาเหตุ เกิดจากการขีดข่วนของตะแกรงที่ใช้ช้อนปลาหรือเกิดจากปลาว่ายไปชนกับวัตถุแหลมคม ภายในตู้ปลา และอาจเกิดจากการกัดกันเองของปลาได้ วิธีป้องกันและรักษา -หากพบปลาที่มีอาการดังกล่าว ควรรีบแยกนำมารักษาทันที เพราะจะทำให้เป็นโอกาสที่เชื้อโรคอื่นจะ แทรกซ้อน -ควรใช้ยาแดง (Mercurochrome) หรือครีมยาปฎิชีวนะทาบริเวณแผลจนกว่าจะหายเป็นปกติ 10. โรคครีบและหางเน่า (Fin and Tail Rot) อาการ ที่ครีบและปลายหางจะมีสีคล้าย ๆ สีขาวขุ่น แล้วจะค่อย ๆ ลามไปยังบริเวณอื่น ๆ หากมี อาการมากเนื้อบริเวณหางจะหลุดหายไป สาเหตุ เกิดจากเชื้อแบคทีเรียหลายชนิดซึ่งมีสาเหตุมาจากการหมักหมมของน้ำ อาหารหรือขี้ปลา กันเป็นเวลานาน ๆ วิธีป้องกันและรักษา -รักษาด้วยสารเคมีบางชนิด -พยายามถ่ายน้ำและทำความสะอาดตู้ปลาตามกำหนดเวลาเสมอ 1 1. โรคหวัด (Cold) อาการ ผิว ของปลาจะมีวุ้นสีขุ่นบาง ๆ ไปทั้งตัว และบนผิวจะมีเส้นเลือดขึ้น (Blood shot) สาเหตุ เกิดจากการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิของน้ำโดยฉับพลัน เช่นการนำปลาใหม่มาใส่ในตู้ หรือการ ถ่ายน้ำภายในตู้ปลา ซึ่งน้ำที่นำมาถ่ายใส่อาจมีอุณหภูมิแตกต่างกับน้ำในตู้ ปลาที่ไม่แข็งแรงจะเป็นโรคนี้ได้ง่าย วิธีป้องกันและรักษา -ใช้ยาปฎิชีวนะรักษาได้ -พยายามรักษาอุณหภูมิของน้ำให้ใกล้เคียงกัน -ก่อนใส่ปลาใหม่ลงตู้ ควรปรับอุณหภูมิของน้ำให้ใกล้เคียงกัน 12.